Thailand-Mexico, Central America Trade and Investment: Cuba Update

ข้อมูลเศรษฐกิจการค้าประเทศคิวบา

สำนักข่าวรอยเตอร์สได้รายงายว่า เศรษฐกิจของประเทศคิวบาได้ขยายตัวในปี ค.ศ. 2011 ในอัตราร้อยละ 2.7 เพิ่มขึ้นเล็กน้อยจากการขยายตัวในปี 2010 ซึ่งได้มีอัตราการขยายตัวเพียงร้อยละ 1.5 และคาดว่าการขยายตัวสำหรับปี 2012 จะมีอัตราประมาณร้อยละ 3.4

ประเด็นสำคัญสำหรับการพัฒนาเศรษฐกิจของคิวบาที่ต้องจับตาดู ได้แก่ การพัฒนาธุรกิจบริการเพื่อรองรับการขยายตัวของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยว การดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ และความสำเร็จของการสำรวจขุดเจาะแหล่งน้ำมันใหม่ ในพื้นที่สัมปทานน้ำมันอ่าวเม็กซิโกภายใต้อาณาเขตของประเทศคิวบา

ประธานาธิบดีคิวบา นายราอูล คาสโตร ได้ดำเนินมาตรการปรับปรุงโครงสร้างเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพเศรษฐกิจที่สำคัญในปี 2011 คือการลดการจ้างงานภาครัฐรวม 500,000 ตำแหน่ง โดยมีเป้าหมายให้ร้อยละ 40 ของแรงงานคิวบา ซึ่งมีอยู่ 5.2 ล้านคน ได้ทำงานในภาคเอกชนหรือประกอบอาชีพของตนเองภายในปี 2015 การยกเลิกการจ้างงานภาครัฐดังกล่าว ได้ดำเนินการควบคู่ไปกับการส่งเสริมให้ลูกจ้างเหล่านี้จัดตั้งธุรกิจส่วนตัว โดยเฉพาะในด้านการผลิตอาหาร และในธุรกิจบริการด้านการท่องเที่ยว ทั้งนี้ ภาคการท่องเที่ยวของคิวบา ได้ยกระดับเป็นภาคเศรษฐกิจที่สำคัญของคิวบา โดยมีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางไปเที่ยวคิวบาในปี 2011 ประมาณ 2.7 ล้านคน รายได้จากการท่องเที่ยวประมาณ 2.3 พันล้านเหรียญสหรัฐ

คิวบามีแหล่งแร่นิกเกิ้ลที่สำคัญ โดยมีปริมาณสำรองของแร่นิกเกิ้ลในสัดส่วนประมาณร้อยละ 30 ของแหล่งสำรองแร่นิกเกิ้ลรวมของโลก ในปี 2011 คิวบามีผลผลิตยนิกเกิ้ลปริมาณ 74,000 ตัน เป็นผู้ผลิตแร่งนิกเกิ้ลอันดับ 9 ของโลก หน่วยงานที่ควบคุมการผลิตและการส่งออกแร่นิกเกิ้ล ได้แก่ Cubaniquel ซึ่งมีโรงงานถลุงแร่ฯ อยู่ 3 แห่งในเขตจังหวัด Holguin คือ โรงงาน Ernesto Che Guevara, Rene Ramos Latourt และ โรงงาน Pedro Soto Alba โดยโรงงาน Pedro Soto Alba เป็นการร่วมลงทุนกับบริษัท Sherritt International ประเทศแคนาดา

คิวบาพึ่งการนำเข้าน้ำมันเชื้อเพลิงจากต่างประเทศ และมีความตกลงพิเศษกับประเทศเวเนซูเอลาสำหรับการนำเข้าน้ำมันปริมาณ 80,000 เบเรลต่อวันในราคาอุดหนุน โดยแลกเปลี่ยนกับการส่งแพทย์และครูไปยังเวเนซูเอลาจำนวน 30,000 คน สถานการณ์ที่ต้องพึ่งแหล่งพลังงานสำคัญจากต่างประเทศ เป็นปัจจัยหนึ่งซึ่งทำให้คิวบาไม่สามารถผลักดันการพัฒนาประเทศได้เท่าที่ควร แต่เมื่อไม่นานมานี้ คิวบาได้เริ่มมีความหวังขึ้น เมื่อผลการสำรวจด้านธรณีวิทยาเบื้องต้นพบว่า คิวบาอาจจะมีแหล่งสำรองน้ำมันระหว่าง 5-20 พันบ้านเบเรลในน่านน้ำของคิวบาในอ่าวเม็กซิโก ในปี 2011 บริษัท Repsol ประเทศสเปนเป็นผู้นำร่วมกับแหล่งลงทุนอื่นๆ ซึ่งมีบริษัท Petronas ของมาเลเซีย และบริษัท Gazprom Neft ของรัสเซียร่วมลงทุนด้วย เริ่มการขุดเจาะน้ำมันในเขตสัมปทานของคิวบา เมื่อเดือนมกราคม 2012 ได้ติดตั้งบ่อขุดเจาะน้ำมันทะเลน้ำลึก (Scarabeo 9) ที่เช่าจากบริษัท Eni S.p.A. ประเทศอิตาลีที่ขนย้ายมาจากจีน การขุดเจาะน้ำมันในอ่าวเม็กซิโกในพื้นที่ของคิวบานี้ ได้รับการต่อต้านจากสหรัฐฯ เนื่องจากบริษัทน้ำมันต่างๆ ของสหรัฐฯ ไม่สามารถเข้าไปร่วมมีผลประโยชน์ด้วย เพราะการคว่ำบาตรด้านการค้าการลงทุนที่สหรัฐฯ มีกับคิวบา ผู้ที่เสียผลประโยชน์เหล่านี้ได้อ้างเหตุผลภัยด้านสิ่งแวดล้อมเป็นสาเหตุที่ต้องต่อต้านการขุดเจาะดังกล่าว ความสำเร็จของการขุดเจาะน้ำมันของสเปนในคิวบาอาจจะเป็นประเด็นที่ผลักดันให้รัฐบาลของสหรัฐฯ พิจารณาการยกเลิกการคว่ำบาตรกับคิวบา

กลุ่มธุรกิจด้านการก่อสร้างพลังงานและปิโตรเคมี Odebrecht ประเทศบราซิลได้ประกาศในเดือนมกราคม 2012 ว่า ได้ทำความตกลงร่วมลงทุนกับองค์การน้ำตาลของคิวบา เพื่อพัฒนาการผลิตน้ำตาลและเอธานอลในจังหวัด Cienfuegos เป็นระยะเวลา 10 ปี คิวบาเคยเป็นผู้ส่งออกน้ำตาลที่สำคัญ โดยผลิตได้ถึงปีละ 8 ล้านตันช่วงปี 1970 แต่ผลผลิตได้ลดลงเหลือเพียง 1.2 ล้านตันในปี 2011 เนื่องจากขาดการลงทุนพัฒนาการผลิตเป็นเวลาหลายปี โครงการร่วมลงทุนระหว่างบราซิลกับคิวบาในการฟื้นฟูอุตสาหกรรมน้ำตาลของคิวบาดังกล่าว มีมูลค่าประมาณ 258 ล้านเหรียญสหรัฐ ได้รับการสนับสนุนด้านการเงินจากธนาคารเพื่อการพัฒนาแห่งบราซิล (BNDES) และมีการร่วมลงทุนจากบริษัทน้ำมันแห่งชาติของแองโกลา (Sonangol) โดยแจ้งว่าจะมีการผลิตน้ำตาล 260,000 ตัน เอธานอล 30 ล้านลิตร และพลังงานไฟฟ้า 45 เมกาวัตต์ นอกจากนี้แล้ว กลุ่มธุรกิจ Odebrecht ของบราซิล มีการลงทุนเพื่อปรับปรุงท่าเรือคอนเทเนอร์ที่เมือง Mariel ใกล้กับกรุงฮาวานาอีกโครงการหนึ่ง

ส่วนประเทศไทย มีความร่วมมือด้านเทคโนโลยีชีวภาพเพื่อการผลิตยาชีววัตถุกับประเทศคิวบา โดยมหาวิทยาลัยมหิดลและบริษัท Siam Bioscience ได้รับสิทธิการพัฒนายาชีววัตถุร่วมกับศูนย์ Cuban Center for Molecular Immunology (CIM) เพื่อการพัฒนาวิจัยด้าน monoclonal antibodies ในโรงงานใหม่ ที่อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรีย์ คาดว่าศูนย์วิจัยและโรงงานผลิตยาชีววัตถุจะสร้างเสร็จก่อนสิ้นปี 2012

หน่วยงานติดต่อด้านการค้า

1. กระทรวงการค้าและการลงทุนต่างประเทศคิวบา

Ministerio del Comercio Exterior y la Inversión Extranjera.
ที่อยู่: Infanta, No. 16 e/ 23 y Humbolt, La Habana, Cuba.

เวปไซท์: http://www.mincex.cu/

2. องค์กรเพื่อการส่งออกคิวบา

Center for the Promotion of Cuban Exports (CEPEC)

ที่อยู่: MINCEX, Infanta corner to 23, 2nd floor, Vedado, La Habana
โทร: 838-0420, 838-0425

อีเมล์: yohanely.savigne@mincex.cu / marilin.perez@mincex.cu

เวปไซท์: http://www.cepec.cu/

3. สถิติการค้าของคิวบา

เวปไซท์: http://www.one.cu/

4. องค์กรนิกเกิ้ลแห่งคิวบา