NAFTA’s promise unfulfilled

ทบทวนผลพลอยได้ของความตกลงเขตการค้าเสรีอเมริกาเหนือ

สถาบัน Carnegie Foundation ได้รายงานผลการวิจัยทบทวนผลประโยชน์ของความตกลงเขตการค้าเสรี NAFTA ว่า สิบห้าปีหลังจากการลงนามระหว่างสามประเทศภูมิภาคอเมริกาเหนือ ปรากฏว่าผลประโยชน์ที่คาดว่าจะไดรับสำหรับคู่ค้าในเขตการค้าเสรีในระดับทวิภาคีและในระดับภูมิภาค ไม่ได้เพิ่มขึ้นตามที่ได้คาดหวังเอาไว้ เช่น ผลพลอยได้ของการพัฒนาการส่งออก และการจ้างงานที่หวังไว้

การส่งออกได้เพิ่มขึ้นประมาณสี่เท่าตัวใน 15 ปีที่ผ่านมา แต่การจ้างงานไม่ได้เพิ่มขึ้นในจำนวนที่เพียงพอสำหรับรอบรับจำนวนนักเรียนนักศึกษาที่จบการศึกษาใหม่ในแต่ละปี ทั้งนี้ ยังคงมีแรงงานที่สรรจรไปเข้าหางานที่สหรัฐฯ อเมริกา ในจำนวนมากประมาณ 500,000 คนต่อปี จำนวนงานที่ได้เสียไปจากการปรับโครงสร้างหันมาเน้นการส่งออกในภาคอุตสาหกรรม ได้ทำลายการจ้างงานประมาณ 1.2 ล้านคนต่อปี ในขณะที่ตำแหน่งงานที่ได้สร้างขึ้นใหม่มีประมาณ 800,000 ตำแหน่ง

การส่งเสริมการส่งออกในกรอบเขตการค้าเสรี NAFTA เป็นการเอื้ออำนวยให้ผู้ลงทุนสามารถลดต้นทุนการผลิตโดยพึ่งค่าแรงที่ต่ำกว่าของเม็กซิโก แต่ปัจจุบันค่าแรงงานในเม็กซิโก ไม่สามารถแข่งขันได้กับค่าแรงที่ต่ำกว่าของประเทศจีน หรือประเทศกำลังพัฒนาอื่น ๆ ที่เริ่มมีบทบาทมากขึ้น

ในขณะเดียวกัน ภาคอุตสาหกรรมและการเกษตรดั้งเดิม ต้องปิดกิจการไปเนื่องจากแข่งขันไม่ได้กับราคาสินค้านำเข้าที่ถูกกว่า ได้มีผลให้ประเทศเม็กซิโกเพิ่มความพึ่งพาให้กับสินค้านำข้า โดยเฉพาะสินค้าเกษตร นอกจากนี้แล้ว การส่งเสริมการส่งออก ทำให้เพิ่มการพึ่งพาตลาดส่งออกเป็นแรงผลักดันการเติบโตของเศรษฐกิจ และเมื่อตลาดส่งออกหดตัว เช่นในช่วงวิกฤตการณ์การเงินที่ประสบอยู่ ย่อมมีผลกระทบต่อภาวะเศรษฐกิจได้ง่ายกว่ากรณีย์ที่มีโครงการผลิตแบบดั้งเดิม

รัฐบาลของเม็กซโกได้ดำเนินนโยบายที่สนับสนุนการค้าเสรีอย่างไม่มีเงื่อนไข โดยไม่ได้มีมาตรการหนุนแรงกระทบจากการเปิดตลาดเสรี เช่น การปิดการนำเขาสินค้าอาหารโดยไม่ได้มีมาตรการช่วยหบลือการปรับตัวของภาคเกษตรท้องถิ่น หรือการเน้นการลงทุนในภาคอุตสาหกรรมใหญ่แต่ขาดการดูแลการผลิตสินค้าอุปโภคบริโภคระดับกลาง การส่งออกน้ำมันดิบโดยไม่ได้คำนึงถึงการพัฒนาอุตสาหกรรมรองรับภายใน ภาคเศรษฐกิจสำคัญ ๆ ที่ถูกละเลยไปได้แก่การพัฬนาแหล่งน้ำ การไปรษณีย์ และการเงินเป็นต้น ปล่อยให้ตกไปอยู่ในมือบริษัทเอกชนต่างชาติ

ปัญหาด้านโครงสร้างของเศรษฐกิจเม็กซิโกที่เป็นอุปสรรคต่อการเติบโตของเศรษฐกิจเม็กซิโก ได้แก่ การมีสหภาพแรงงานที่เข้มเข็ง อันเป็นผลให้มีการปรับต้นทุนค่าแรงลำบาก และการมีกลุ่มอุตสาหกรรมใหญ่ ๆ ที่ครอบครองตลาดส่วนใหญ่ และมีผลกีดกันการเติบโกของธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม

แหล่งข้อมูลเพิ่มเติม

http://www.nafta-mexico.org/
รายงาน จาก Carnegie Endowment for International Peace, “Nafta’s Promise and Reality” (http://www.carnegieendowment.org/publications/index.cfm?fa=view&id=1390)

http://en.wikipedia.org/wiki/North_American_Free_Trade_Agreement